Psikolojik rahatsızlığın tıbbi tedavisi

Psikolojik rahatsızlığın tedavisi için kullanılan ilaçlar psikiyatrik ilaçlar olarak adlandırılır. Farklı ilaçları tüketerek ruhsal halimizin etkilenmesi yeni bir bilgi değil. Yüzyıllardır bildiğimiz alkol veya diğer uyuşturucu maddeleri düşünün. Modern psikiyatride büyük hassasiyetle ilaç tedavisi uygulayabiliyoruz ya tek tedavi yöntemi olarak ya da - en sık olarak - başka bir tedaviye ilave olarak. Örneğin, bireysel veya gruplar halinde konuşma terapisi şeklinde olabilir. Psikolojik eğitim yani hastalık hakkında bilgi ve onunla nasıl yaşayabileceğinizi öğrenmek ve psikiyatri haricinde yakın çevreden farklı destek şeklinde olabilir. Diğer tedavi ve desteğin etkili olabilmesi için ilaç tedavisine başlamak ön şart olabilir.

Temel olarak, tüm psikiyatrik ilaçlar sinir sistemini etkiler. Bu farklı şekillerde gerçekleşir. Popüler anlamda, ilaç hücresel iletişimi teşvik eder veya engeller. Böylelikle psikolojik rahatsızlık nedeniyle ortaya çıkan dengesizliğin normale dönmesinde yardımcı olur. Bildiğiniz üzere, çok farklı psikolojik hastalıklar olduğu gibi, birçok farklı psikiyatrik ilaçlar da mevcut. Piyasadaki ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmak zor olabilir.

İlaçlar bazı ana gruplara ayrılır ve psikiyatride en sık kullanılan ilaçların bazılarının isimlerini vermeye çalışacağız. Depresyona karşı verilen ilaçlara antidepresan denir ve hastalık devam ettiği sürece semptomlarınızı bastırmada yardımcı olur. Depresyonun tedavisine ek olarak, bu ilacın bir dizi anksiyete bozukluğuna karşı da çok etkili olduğu kanıtlanmıştır, örneğin panik atak, sosyal fobi ve OKB, yani kompulsif düşünce ve eylemler gibi. İlaç bundan dolayı depresyon ve endişeye karşı olarak da isimlendirilebilir.

Piskoza karşı kullanılan ilaçlara anti psikoz ilaçları denir. Piskoz, beynin duygusal izlenimler tarafından boğulup, gerçek ile hayal gücünü birbirinden ayırt edememe durumudur. Bazen de etrafta olup bitenler hakkında çarpık algınız olabilir. İlacın etkisiyle, beyni etkileyen birçok düşünceyi ve izlenimi daha iyi sıralayabilmeni sağlar. Bir de ruh halini dengeleyen ilaçlar var. Bazı insanlar şiddetli ruh hali değişiminden muzdariptir. Buna eskiden manik depresif hastalık denirdi. Bugün bu rahatsızlığa bipolar duygusal zihinsel bozukluğu diyoruz. Depresyon dönemleri, her şeyin çok hızlı ilerlediği dönemlerle değiştirilir. Mesela kişi iyi uyumaz ve hiperaktif olur. Bu grup için en iyi bilinen ilaç lityumdur. Eğer eğiliminiz varsa depresyonun yeniden tetiklemesini engellemek için de kullanılır.

Stesolid ve oxapax gibi eskiden bilinen ilaçlar yatıştırıcı ve anti-anksiyete olarak kullanılır. Anksiyete ve uykusuzluğa karşı hızlı ve verimli etki gösterirler. Bazıları ilaca çabucak alışırken, birçoğu bırakmakta zor olan bir bağımlılık geliştirir. Bu nedenle, bu ilacı birkaç günden fazla veya birkaç haftadan fazla ve tek tedavi yöntemi olarak kullanmak istemiyoruz. Daha önce de belirttiğim gibi, psikiyatrik ilaçlar nadiren tek başına kullanılır. Bu nedenle, ilaç kullanımı dışında neler yapabileceğiniz konusunu doktorunuzla görüşmelisiniz. İlacı düzenli olarak ve doktorunuzun tavsiye ettiği dozajda almanız oldukça önemlidir. Kendi kendinize deneyler yapmamalısınız.

Tüm ilaçlarda olduğu gibi, psikiyatrik ilaçların da yan etkileri var. Bu nedenle, doktorunuzla birlikte kullanacağınız ilaçların en yaygın yan etkilerini gözden geçirmelisiniz. Yan etki oluştuğunda ne yapmanız gerektiği konusunu da görüşmelisiniz. Psikiyatrik ilaçların genel yan etkileri kilo alımı, mide bulantısı veya baş ağrısı olabilir. Cinsel hayatınız da etkilenebilir. Neyse ki, yan etkiler genellikle hafif olup, bir süre sonra geçer.

Bazı ilaçların etkisi çok daha sonra ortaya çıkar. Hemen bir iyileşme hissetmemeniz çok normaldir. İlacı ne kadar süre kullanacağınızı tedavinin başlangıcında tespit etmek zor olabilir. Bu hem tanınıza hem de belirtilerinize bağlı. Bazı bedensel hastalıklar da olduğu gibi, ömür boyu ilaca ihtiyacı olanlar da vardır. Bazıları ise ilacı sadece birkaç ay veya yıl kullanır. Bazıları ise ilacı dolapta tutup, sadece arada sırada ihtiyaç duyduğunda alır. İlacı bırakmanız gerektiğinde, genellikle yavaş yavaş azaltmak gerekir, çünkü vücudun ilaçsızlığa alışması gerekiyor.

Psikiyatrik ilaçlar kullanıyorsanız, bazı durumlarda dikkat etmeniz gerektiğini bilmelisiniz. Örneğin hamile kalmayı planlıyorsanız veya bebeğinizi emzirecekseniz. Araba sürdüğünüzde veya makine başında çalışıyorsanız da dikkatli olmanız gerekiyor. Ayrıca sigara içiyorsanız, alkol kullanıyoranız veya başka ilaç kullanıyorsanız ilacın istenmeyen etkileri olabilir. Ne zaman ilaç almanız gerektiği ve aldığınız ilaçla ilgili olarak bilmeniz gerekenler hakkında doktorunuza danışın.